Patrick van Veen is gedragsbioloog en spreker. Hij bestudeert het gedrag van mensen en chimpansees. Ook is hij ambassadeur en chimpansee-expert bij Jane Goodall Instituut.
Wie is Jane Goodall?
In de zomer van 1960 vertrekt een jonge, avontuurlijke, Engelse vrouw naar Tanzania. Met een notitieblok en een verrekijker op zak trekt de 26-jarige Jane Goodall de wildernis van Tanzania in. 25 jaar lang leeft zij in de jungle, tussen de chimpansees. Jane heeft onze kijk op de mensaap enorm veranderd. Maar dat niet alleen…
Gevaar dreigt
In 1986 ontdekt de onderzoeker iets vreselijks. Met eigen ogen ziet Jane vanuit een vliegtuig hoe het thuis van de chimpansees, de prachtige bossen, wordt gekapt. En nog steeds is ontbossing de grootste bedreiging voor deze dieren. Nu leven er in Tanzania nog maar 2.500 chimpansees in de natuur. Dat is heel weinig!
De groeiende bevolking kapt steeds meer bomen om voedsel te verbouwen. En het hout van de bomen wordt gebruikt om huizen te bouwen en vuur mee te maken. Maar de mens heeft meestal helemaal geen slechte bedoelingen. De bevolking heeft het bos nodig, net als de chimpansee.
Belangrijke bomen
De chimpansees zijn afhankelijk van de bomen in het bos. De mensapen eten termieten en andere insecten die in dit bos leven. Ook vijgen, bessen, noten (die groeien aan de bomen) en soms wat bast staan op het menu. Maar dat niet alleen: de chimpansees klimmen naar de hoogste boomtop wanneer er gevaar dreigt. En wist je dat chimpansees wel tienduizend nesten maken in hun leven? Elke dag bouwen ze een nieuwe slaapplek in wéér een andere boom. Maar deze bomen verdwijnen dus. In 1986 al, en nog steeds. En de chimpansee is machteloos…
Samen met Afrikaanse dorpsbewoners
Daarom verlaat Jane na 25 jaar onderzoek de bossen van Tanzania. Ze is vastbesloten om de chimpansees én ook de mensen te helpen. Ze ging in gesprek met de lokale dorpsbewoners, uit Tanzania en andere landen. Wat hadden ze nodig? Gezondheidszorg, schoon drinkwater en nieuwe manieren om voedsel te verbouwen, te oogsten en te bereiden. Jane bedacht oplossingen waarmee mens en natuur samen kunnen leven. Nu leert de mens hoe zij voedsel kunnen verbouwen zonder de jungle te vernietigen. Ook heeft Jane gezorgd voor goed onderwijs en schoon drinkwater. Wat een held!
Op een missie
Het project van Jane was zo succesvol, dat haar missie nog steeds doorgaat. Dankzij het Jane Goodall Instituut worden boomkwekerijen opgezet op scholen en in dorpen. En samen met de lokale bevolking planten we honderdduizenden nieuwe bomen in en rondom Gombe National Park in Tanzania, de plek waar Jane’s avontuur in 1960 begon. Zo maken zij samen het thuis van de chimpansee groter en veiliger.
Het Jane Goodall Instituut is dus bezig om meer bos te ‘maken’. Maar ook om deze stukken jungle op elkaar te laten aansluiten. Zo wordt het leefgebied van de chimpansee (en alle andere dieren) nóg groter. Daarvoor krijgen hulp van twintig grote landeigenaren (boeren). Op hun stuk land planten we jonge bomen. Hierdoor worden bosgebieden met elkaar verbonden.
Nog meer gevaar
Maar we zijn er nog lang niet. Nog steeds wordt het leefgebied van de chimpansee bedreigd. En dat niet alleen. Er dreigt steeds meer gevaar… Sinds de komst van het internet neemt het aantal apensmokkelaars toe. Volwassen chimpansees worden gedood en jongen verkocht om als huisdier te worden gehouden. Het wordt online jammer genoeg steeds makkelijker om chimpansees op de zwarte markt aan te bieden. Gelukkig redt Jane Goodall Instituut elk jaar tientallen chimpanseejongen uit handen van deze smokkelaars. Maar hulp is harder nodig dan ooit!
In actie
Jane is het bewijs dat één persoon al een groot verschil kan maken. Driehonderd dagen per jaar is de inmiddels 90-jarige Jane van huis om haar boodschap te verspreiden en jongeren te activeren om zich in te zetten voor een betere wereld voor mens, dier en natuur.
Jane wil ook jou overtuigen dat ook jij een verschil kan maken. Elke dag opnieuw. In meer dan honderd landen zijn duizenden kinderen jou al voorgegaan. Wil jij de natuur dichtbij of ver weg ook een handje helpen? Bekijk hoe jij (samen met je klas) de natuur kan beschermen met Roots & Shoots.
Op bezoek bij de chimpansees
Wil jij, net als Jane, de chimpansees de boom in helpen? Adopteer een chimpansee via het Jane Goodall Instituut Nederland of neem vanaf deze herfst een kijkje bij de Chimpanseevallei in DierenPark Amersfoort. De chimpanseegroep verhuist binnenkort naar de rand van het dierenpark. Duik het onderzoekskamp in en klim samen met de mensapen tussen de hoge bomen. Kom er met eigen ogen achter waarom het bos zo belangrijk is voor de chimpansees.
Bij de donatiewand van de Chimpanseevallei kun je zelfs een boom planten in Afrika. Zie hoe jouw bijdrage verandert in een boom voor de chimpansees. Namens Jane Goodall en de chimpansees: bedankt!