Peter Giljam is de diertrainer van DierenPark Amersfoort. Hij stelt de trainingen op voor alle diersoorten in het park en begeleidt de dierverzorgers die dagelijks met de dieren werken.
In de Nacht
In de jungle van De Nacht vind je nachtdieren. Zodra je dit donkere verblijf binnenstapt, let dan goed op of er geen harige luiaard boven je hangt! Want tijdens jouw wandelroute door de donkere jungle, kun je er wel vijf spotten.
Elke dag is een van de dierverzorgers in De Nacht te vinden. Deze verzorger is verantwoordelijk voor de dagelijkse verzorging van alle nachtdieren, maar ook voor de trainingen die die dag worden gegeven. Ik ben dus niet degene die de luiaards traint. Dat doet de dierverzorger. Ik stel de trainingen op en geef instructies. Elke luiaard heeft een eigen trainingsschema. Het ene dier weet heel snel wat het van hem of haar wordt gevraagd, terwijl een ander dier er meerdere weken over doet om iets aan te leren. Zo zie je maar: elk dier is anders!
Waarom trainen we?
Veel diersoorten in DierenPark Amersfoort worden elke dag door onze dierverzorgers getraind. Dit zijn geen trucjes, maar de trainingen maken de dagelijkse verzorging van de luiaards makkelijker. Daarnaast verhogen trainingen het welzijn van het dier en biedt een training een vorm van mentale verrijking. Dit betekent dat het dier wordt uitgedaagd. Het werkt hetzelfde als wanneer jij een nieuwe vaardigheid aanleert. Iets nieuws leren is leuk!
Verschillende trainingen
Een training is heel veelzijdig en kan van alles zijn. Voorbereiding op een verhuizing, een gezondheidscheck of een medische handeling zijn redenen om de luiaards te trainen. Wanneer een luiaard verhuist, laten we het dier kennismaken met de transportkist waarin het dier de reis maakt naar een ander Europees dierenpark. Dit gaat stapje voor stapje. Dierenparken aangesloten bij EAZA (European Association of Zoos and Aquaria) wisselen onderling dieren uit om een gezonde populatie (het aantal dieren) in stand te houden.
Soms voert de dierverzorger een gezondheidscheck uit of ondergaat de luiaard een medische handeling. Dat is belangrijk om de gezondheid van het nachtdier in de gaten te houden, en om het dier te behandelen wanneer de luiaard ziek is. Door de dieren te trainen, leren de luiaards dat een weegschaal, een verdoving of het knippen van de nagels helemaal niet spannend hoeven te zijn. Als een luiaard deze handelingen vrijwillig toelaat, ervaart het nachtdier geen stress en kan de dierenarts of de dierverzorger het werk zonder problemen uitvoeren. Dit is dan heel goed voor het welzijn van de luiaard!
Op dit moment zijn we druk bezig om de luiaards naar ons toe te laten komen. Zoals je misschien van luiaards weet, bewegen deze dieren heel traag. Deze training gaat dan ook niet snel, dus plannen wij hier extra tijd voor in. Geduld is een schone zaak! Als de luiaard bij de verzorger is, wil de dierverzorger het dier aan mogen raken. Als het nachtdier dit toelaat, kunnen mijn collega’s de luiaard beter bekijken. De verzorgers checken dan bijvoorbeeld de nagels, want als deze te lang worden, moeten die worden geknipt.
De target
Tijdens de training werken de dierverzorgers met een bal aan een stok. Dit trainingsvoorwerp noemen wij een ‘target’. Het dier leert de bal aan te raken met de neus. Op deze manier vragen wij aan de luiaard om meerdere posities aan te nemen, zodat wij het harige lichaam goed kunnen bekijken. Aan de stok zit een clicker. Het geluid van de clicker geeft aan: je hebt het goed gedaan. Dan weet de luiaard dat er een beloning volgt. De target wordt niet alleen bij luiaardtrainingen gebruikt, ook andere diersoorten leren nieuw gedrag aan met behulp van dit voorwerp.
Beloning
Wanneer de luiaard de bal aanraakt, heeft het dier het goed gedaan en krijgt de luiaard een beloning. Dit is vaak een lekkernij die past in het dieet, zoals een stukje wortel of andere groente. Trainen gaat dus samen met beloningen, want deze lekkernij motiveert de luiaard om te doen wat de verzorger vraagt. Wij straffen het dier nooit. Alle dieren hebben altijd de keuze om aan de training mee te werken. Als de luiaard geen zin heeft, draait het nachtdier de kop om. Dat betekent: ‘nee, vandaag niet’. Dan hebben wij gewoon pech. De dierverzorger probeert de training dan de volgende dag opnieuw.
