Tickets Tot € 5,- korting
Tickets Tot € 5,- korting

Hyena bij de tandarts

Dieren moeten ook weleens naar de tandarts. Zeker voor hyena’s is het gebit heel belangrijk. Dankzij hun sterke kaken en kauwspieren kunnen zij alle onderdelen van hun prooi opeten, zelfs de botten.

Hyena’s hebben misschien wel de sterkste kaken van alle roofdieren. Zij zouden zelfs een hapje uit een bowlingbal kunnen nemen! In deze blog nemen wij je mee tijdens het bezoekje van gevlekte hyena Osaghie (‘Osa’ voor haar verzorgers) aan de tandarts.

Chrispijn Schilp is dierenarts voor DierenPark Amersfoort. Hij houdt zich bezig met de gezondheid en het welzijn van de dieren in het dierenpark. Zowel het voorkomen dat dieren ziek worden als het beter maken van dieren hoort daarbij.

ALFA-VROUW

Bij veel dieren, maar zeker bij roofdieren zoals hyena’s, kun je aan de buitenkant niet zien hoe het écht met het dier gaat. Een hyena zal niet snel laten merken dat hij of zij pijn heeft. Osaghie is de alfa-vrouw, dus de leider, van onze hyenagroep (bij hyena’s zijn de vrouwen de baas). Ook daarom zal zij niet gauw zwakte tonen, zij moet altijd laten zien dat zij de sterkste is.

Hyena Osaghie is de alfa-vrouw van de clan

We doen daarom regelmatig een gezondheidscheck bij veel dieren in het dierenpark. Daarbij bekijken we bijvoorbeeld de vacht, nemen bloed af en checken het gebit. Tijdens zo’n check bleek dat de hyena problemen had met haar gebit. Zo waren twee hoektanden afgebroken en had ze open wortelkanalen. Zij liet niet merken dat er iets aan de hand was, zij at bijvoorbeeld nog goed. We vermoedden ook dat zij ook een ontsteking had aan haar tand, omdat er wat viezigheid uit haar neus kwam. We weten niet precies waardoor de gebitsproblemen zijn ontstaan bij Osaghie. Bij gebitsproblemen is het vaak lastig om de oorzaak te achterhalen.

DIERENTANDARTS

In zo’n situatie schakelen we de hulp in van een speciale dierentandarts, Marnix Lamberts. De hyena hoeft gelukkig niet naar de tandarts toe, de tandarts komt naar het dierenpark om het dier te behandelen. Als het niet anders kan, moeten wij het dier verdoven. We brengen de hyena eerst in diepe slaap. Vanuit het verblijf brengen we haar dan naar de behandelkamer, waar de tandarts op ons wacht.

Als het niet anders kan, moeten wij het dier verdoven

Als dierenarts zorg ik ervoor dat het dier in slaap wordt gehouden. Ook neem ik bloed af, controleer de bloedwaarden en leg een infuus aan tegen vochtverlies. Via monitors houd ik goed in de gaten hoe het met de patiënt gaat. Ik check of ze goed blijft ademen en of haar hart het goed blijft doen.

RÖNTGENFOTO’S

De tandarts inspecteert ondertussen het gebit en maakt röntgenfoto’s, om te kunnen zien of er meer problemen zijn in de kaak of onder de kiezen.

De tandarts maakt röntgenfoto’s
De tandarts bekijkt de röntgenfoto’s

Uit de röntgenfoto’s bleek dat behalve de hoektanden ook twee kiezen waren gebroken. Ook zat er een ontsteking onder de kies. Als we dit niet zouden behandelen, kan de ontsteking erger worden. Het dier kan dan problemen krijgen bij het eten en kauwen en uiteindelijk zou de kies er zelfs uit kunnen vallen. Osaghie zou dan zwak kunnen overkomen en dan bestaat er een kans dat de rest van de groep haar niet meer accepteert als alfa-vrouw. Voor het welzijn van de dieren is het belangrijk dat de sociale structuur in de groep behouden blijft. We hebben daarom besloten om ernstigste probleem, de twee gebroken kiezen, eerst aan te pakken.

Er worden eerst twee kiezen getrokken bij Osaghie

De kiezen van een hyena zitten heel diep in de kaak en zitten dus erg stevig vast. Er is daarom veel kracht voor nodig om de kiezen te trekken. De tandarts is best een tijdje bezig met boren, hakken en breken. Eén kies moest zelfs in drie stukken worden gebroken om te kunnen verwijderen. Gelukkig voelt het dier daar helemaal niets van!

Hyena op de behandeltafel

In totaal duurt de behandeling bijna tweeënhalf uur. We moeten de andere gebitsproblemen, die minder ernstig zijn, daarom een volgende keer behandelen. Anders zou het dier te lang onder narcose zijn. Na de behandeling laten we de hyena rustig wakker worden in het nachtverblijf. Pas als ze weer helemaal wakker is, wordt ze bij de rest van de groep gelaten.

PIJNSTILLERS

De eerste dagen na de behandeling krijgt de hyena pijnstillers en antibiotica. De dierverzorgers verstoppen die in kleine stukjes vlees. Ook krijgt de hele groep hyena’s een paar dagen lang vlees zonder botten te eten. Daar hoeven ze niet zo hard op te kauwen. Als de alfa-vrouw pijn zou hebben bij het eten, hoeft ze dat niet te laten merken aan de rest van de groep.

Osaghie is weer helemaal hersteld

Hyena Osaghie is inmiddels helemaal hersteld van de operatie. Zij mist nu vier kiezen, maar ze heeft er nog veertien over. Zij kan dus nog goed kauwen! Binnenkort heeft Osaghie weer een nieuwe afspraak bij de tandarts, die gaat dan de andere problemen aan haar gebit behandelen.