Chrispijn Schilp is de dierenarts van DierenPark Amersfoort. Hij maakt gewonde of zieke dieren beter en doet er alles aan om te voorkomen dat een dier ziek wordt. Dit doet hij door onder andere de uitwerpselen te bekijken en te onderzoeken.
De perfecte drol
Elk diersoort heeft zijn eigen, unieke poep. De gezonde en perfecte drol van een olifant ziet er anders uit dan de perfecte drol van een giraffe. Een olifantendrol heeft een grootte van een kleine voetbal. Deze is bijna rond, goed gevormd, mooi glanzend en een beetje vochtig aan de buitenkant. Als je hem openbreekt, zitten er veel vezels en grotere stukken gras en takjes in. Het eten wordt voor een deel verteerd, dus je ziet best goed wat de olifant heeft gegeten.
Een giraffe is ook een groot dier, maar legt daarentegen redelijk kleine keutels. Een hyena legt wéér heel andere mest neer. Door hun sterke kaken kunnen de hyena’s alles van hun prooi opeten, zoals botten en zelfs hoorns. Doordat deze roofdieren botten eten, is de poep van hyena’s heel hard en wit.
Ongezonde poep
Elke diersoort produceert andere poep. Als je weet hoe de uitwerpselen van een olifant eruit zien, kun je vaak ook achterhalen wanneer een olifant ziek is. Zijn ontlasting is dan anders dan normaal. Diarree, parasieten of wormpjes kunnen tekenen zijn dat het dier extra verzorging nodig heeft.
Diarree is niet veel anders dan ‘poep dat er anders uitziet dan normaal’. Wanneer de dierverzorger diarree ziet liggen in het verblijf, kan dit waterdun zijn, maar het kan ook lijken op chocoladevla. Het is in ieder geval geen mooie, vaste drol zoals het hoort te zijn. Dan weet de verzorger dat er verder onderzoek nodig is.
Oorzaken diarree
De dieren in het dierenpark hebben een bepaald dieet. Zij eten precies wat zij nodig hebben om gezond te blijven, maar soms kan het bijvoorbeeld door factoren van buitenaf misgaan. Een infectie kan een oorzaak zijn dat een dier last krijgt van diarree. Parasieten of bacteriën zijn dan de boosdoener.
Als een beer iets eet dat niet in het verblijf thuishoort of een aap eet zelf te weinig vezels, terwijl de juiste voeding wel aangeboden wordt, kan dit ook diarree veroorzaken. Dan onderzoek ik de ontlasting, kijk ik naar hetgeen dat het dier gegeten heeft en ga ik op zoek naar parasieten en bacteriën. Vervolgens wordt het dier behandeld, eventueel met medicijnen.
Wie is er ziek?
Je kunt je misschien voorstellen dat een dierverzorger niet gelijk kan zien welk uitwerpsel van welk specifiek dier afkomstig is. Om te achterhalen welk dier diarree heeft, kijkt de verzorger bijvoorbeeld naar de achterwerken van de dieren. Dieren vegen namelijk niet hun billen af. Soms kun je de dunne ontlasting nog zien zitten aan de billen of aan de staart. Mocht dit niet zichtbaar zijn, observeren de verzorgers het gedrag om te achterhalen welk dier niet lekker in zijn vel zit.
Maar dan staan de verzorgers voor wéér een andere uitdaging. Als een aap bijvoorbeeld te weinig vezels binnenkrijgt, ligt er voor de verzorger soms de opdracht om de juiste aap de medicatie te laten innemen of bijvoorbeeld meer gras of stro te laten eten. Je kunt namelijk moeilijk tegen een aap zeggen dat hij zijn bord leeg moet eten. Maar gelukkig kennen de verzorgers de dieren zo goed, dat ze daar wel raad mee weten. Door het middel van een lekkernijtje of het voeren van andere groenten kan veel bereikt worden.
Stapsgewijs onderzoek doen
De uitwerpselen van alle dieren worden bekeken bij het uitmesten van de verblijven én ze worden preventief onderzocht op parasieten, wormen en bacteriën. Iedere maand is een andere diergroep aan de beurt waarvan de uitwerpselen worden onderzocht.
Hoe gaat zo’n poeponderzoek precies in z’n werk? Eerst krijgt de dierenarts een beetje van de uitwerpselen van de verzorger. Deze poep is uit de binnenkant van de drol genomen, zodat er geen vervuiling van buitenaf bij is gekomen. Dit beetje poep wordt vervolgens vermengd met een vloeistof die in een klein buisje zit. Hierdoor gaan eventuele eitjes van wormen drijven.
Deze eitjes ‘plakken’ vervolgens tegen een glaasje aan dat onder de microscoop wordt gelegd. Dan ziet de dierenarts hoeveel eitjes er zijn, van welke soort worm deze eitjes afkomstig zijn en welke behandeling er dus nodig is.
Ook kan de ontlasting naar een dierenlaboratorium worden gestuurd om daar gekweekt te worden. Door de poep op een plaat te leggen samen met voedsel voor bacteriën kunnen ze uitzoeken of er schadelijke bacteriën in de poep zitten die de diarree veroorzaken.
Onderzoek jouw eigen huisdier
Samen met de dierverzorgers doe ik dagelijks mijn uiterste best om de gezondheid van de dieren te peilen. Het is belangrijk dat jij ook een goede verzorger bent voor jouw huisdier. Ik geef je een paar tips zodat je kunt zien of jouw huisdier gezond is:
- Kijk regelmatig naar de poep van jouw huisdier, zodat je weet hoe een normale drol eruit ziet. Het moeten mooie, gevormde drolletjes zijn. Als het te nat is of het ziet er vaak uit als chocoladevla, dan is een bezoekje aan de dierenarts misschien nodig.
- Misschien zie je wel een soort rijstkorreltjes of dunne sliertjes in de ontlasting. Dan kan het zijn dat je huisdier wormen heeft en kan je eigen dierenarts je uitleggen wat je ertegen kan doen.
- Gedraagt je huisdier zich normaal? Het kan zijn dat je huisdier zich anders gedraagt als hij zich minder lekker voelt.
- Was altijd je handen en raak de poep niet aan! De bacteriën en wormen die in de poep kunnen zitten maken ons soms ziek. Dus niet aanraken en altijd goed je handen wassen!
- Bij twijfel, bel je eigen dierenarts!
Nog meer onderzoek
Er is al veel bekend over poep en wij weten er inmiddels al heel veel over, maar er is nog heel veel wat we er nog niet over weten. Er wordt nog steeds veel onderzoek gedaan. Ik droeg zelf bij aan een onderzoek waarbij ze keken naar stoffen in de poep die de vruchtbaarheid van neushoorns in het wild en in de dierenparken beïnvloedt. Op dit moment kijken veel onderzoekers naar het microbioom. Dit is de samenstelling van de poepbacteriën in de darmen. Poep is nog altijd reuze interessant.
Kom je ook poep-pluizen?
Wil jij ook meer leren over poep? Kom dan naar Poep & ZOO in de meivakantie! Stap in de poep-wereld van de dieren. Leer, voel en ruik álles over dierenpoep, dus houd al je zintuigen (en vooral je neus) paraat.
Tijdens Poep & ZOO leer je een hoop over de grote boodschap van dieren én jezelf. Hoe gezond is stront?