Tickets Tot € 5,- korting
Tickets Tot € 5,- korting

De T-rex: machtig, groot en… snel?

De Tyrannosaurus rex is een van de grootste vleeseters die ooit op aarde heeft geleefd! Maar wat weten we over de T-rex en hoe bewoog deze dinosaurus zich voort? Pasha van Bijlert, paleontoloog en dino-expert, neemt je mee op een reis terug in de tijd.

Pasha van Bijlert is bewegingswetenschapper van Naturalis Leiden en Universiteit Utrecht. De dino-kenner onderzoekt hoe dino’s liepen en bewogen. Hierdoor weet hij veel over de dieren die nu leven, maar die informatie gebruikt hij ook om meer te weten te komen over de Tyrannosaurus rex.

Onderzoek

Door naar dino’s te kijken, leren we meer over hoe de aarde vroeger was. We ontdekken hoe oude dieren en planten leefden en veranderden. Dit helpt ons ook te snappen hoe de wereld nu werkt en hoe we beter voor onze natuur kunnen zorgen. Pasha doet vooral onderzoek naar hoe dino’s bewogen. Dat doet hij niet alleen. Hij praat ook met andere dino-deskundigen. Samen wisselen zij ideeën uit en leren zij van elkaar. Zij bestuderen opgravingen en skeletten en met behulp van coole computersimulaties (dan bereken je spierkrachten en bewegingen) kunnen zij nu zelfs zien hoe de Tyrannosaurus rex waarschijnlijk heeft gelopen! Het lijkt wel op een tijdmachine waarmee je een kijkje kunt nemen in de wereld van de dinosaurussen. Super gaaf, toch?

Pasha doet vooral onderzoek naar hoe dino’s bewogen.

Beweging 

Misschien vraag je je af hoe Pasha meer te weten komt over de beweging van een dino die zo lang geleden leefde. Dat is een grote puzzel. Hij bestudeerde daarvoor het skelet van de T-rex uit Naturalis in Leiden. Wist je dat deze dino ‘Trix’ genoemd wordt? Het skelet van Trix geeft eigenlijk de ‘clues’ of aanwijzingen uit het verleden. Van het skelet maakte Pasha een digitale 3D-scan. Daar kan hij vervolgens weer natuurkundige berekeningen mee doen.

Hij bestudeerde daarvoor het skelet van de T-rex uit Naturalis in Leiden. Wist je dat deze dino ‘Trix’ genoemd wordt?

Om het loopje van de T-rex te onderzoeken, keek hij onder andere naar de staart van Trix. Als een Tyrannosaurus rex loopt, beweegt zijn staart op en neer, net als een schommel. Veel dingen hebben een ritme waarbij ze het fijnst bewegen. Dit noemen we het ‘natuurlijke ritme’.

Om het loopje van de T-rex te onderzoeken, keek hij onder andere naar de staart van Trix. (Fotocredit: Pasha van Bijlert)
Als een Tyrannosaurus rex loopt, beweegt zijn staart op en neer, net als een schommel. (Reconstructie van de staartspier van een T-rex, fotocredit: Pasha van Bijlert)

Als de T-rex in zijn ‘natuurlijke ritme’ liep, dan bewoog zijn staart makkelijk op en neer, zonder veel moeite. Door dit ritme te berekenen, kon Pasha uitvinden hoe snel de T-rex liep. En dat is best een slim trucje.

Kilometer per uur

Misschien heb je wel eens een film gezien waarin de T-rex heel hard achter mensen of andere dino’s aanrent. Maar klopt dit eigenlijk wel? Uit het onderzoek van Pasha naar de wandelsnelheid blijkt namelijk dat deze reusachtige vleeseter een stuk langzamer was dan dat er eerder gedacht werd. Als het reuzenreptiel gewoon wandelde, dan liep de dino gemiddeld 4,6 kilometer per uur. Langzaam is dat trouwens zeker ook niet. Tweevoeters die nu leven, zoals struisvogels en mensen, lopen ongeveer hetzelfde tempo.

Als het reuzenreptiel gewoon wandelde, dan liep de dino gemiddeld 4,6 kilometer per uur. (Videocredit: Rick Stikkelorum, Arthur Ulmann & Pasha van Bijlert)

Bij het jagen zou de dino waarschijnlijk een stuk sneller zijn. De dino kon namelijk ongeveer twintig tot dertig kilometer per uur rennen. Dus, als je zou kunnen tijdreizen, zou je met een fiets de T-rex al kunnen inhalen.

Voorbeeld van een rennende allosaurus (Videocredit: Pasha van Bijlert)

De kracht van de dinosauriër lag dus niet in de snelheid, maar in andere bijzondere eigenschappen. De grootte, scherpe tanden, en goede neus maken hem tot een indrukwekkende dinosaurus.

Korte armen

De T-rex was waarschijnlijk zwaar en had korte armpjes. Deze lichaamsbouw maakte het moeilijker voor de dino om snel te rennen. Als je zo zwaar bent als een T. rex (8000 kilo!), dan zouden misschien je botten breken als je heel hard rent. Hier doet Pasha nu onderzoek naar. Maar hoe kwam de Tyrannosaurus rex aan een prooi? Sommige mensen denken dat de T-rex vooral dode dieren at die hij vond. Maar er zijn fossielen van dino’s met hele grote bijtsporen, die al waren genezen voordat het dier doodging. Die kan eigenlijk alleen door een T-rex zijn gebeten, de dino moet daarna zijn weggekomen. Wat denk jij? Was de T-rex een aaseter of een jager? Of misschien wel allebei!

Tyrannosaurus rex - DierenPark Amersfoort
De T-rex was waarschijnlijk zwaar en had korte armpjes. Deze lichaamsbouw maakte het moeilijker voor de dino om snel te rennen.

Dieren

De natuurkundige 3D-simulaties gebruikt Pasha ook om onderzoek te doen naar alle dieren, zowel levend als uitgestorven. Zo kunnen we de dieren die nu leven nog beter begrijpen en helpen. Pasha doet op dit moment onderzoek naar emoes. Dit dier is een soort Australische neef van de struisvogel die keihard kan rennen. Als je naar de poten van een emoe kijkt, zie je dat dit net op een dinopoot lijkt!

Een emoe is een soort Australische neef van de struisvogel die keihard kan rennen. Als je naar de poten van een emoe kijkt, zie je dat dit net op een dinopoot lijkt! (Foto: Pasha van Bijlert)

DinoAdventures

Oog in oog staan met de T-rex en meer te weten komen over dinosauriërs? Beleef deze herfstvakantie (14 t/m 29 oktober 2023) samen met de Dinorangers een spannend avontuur in het Dinobos van DierenPark Amersfoort. Bezoek de dinobroedplaats en bewonder dino-eieren. Sommige eieren zijn zelfs al uitgekomen. Maar… paniek! Er is een dinojong kwijt. Zoek mee en beleef een onvergetelijk avontuur.